مدتی قبل برنامهای در شبکه رادیویی اتریش با مضمون اماس پخش شد. به همین دلیل مسوولان برنامه متن کوتاهی در مورد بیماری اماس آماده کرده بودند که با توجه به سادگی و کوتاهی آن را ترجمه کردیم و در اینجا منتشر میکنیم.
بسیاری از بیماران اماس تا زمانی که دچار حمله نشوند، بیمار به نظر نمی آیند. در نتیجه به طور مداوم به آنها گفته میشود: «تو که ظاهرت خوبه، همه چی درسته».
"اگرسر آدم صاف بمونه، یا رنگش نپریده باشه، مردم فکر می کنند حال خوبی داریم." این حرفهای مهمان برنامه، خانم مانوئلاست. سال ۱۹۹۷ میلادی، اولین علایم این بیماری در ایشان ظاهر شد. در طول این بیست سال، ایشان مدتی از ویلچر استفاده میکردهاند و گاهی هم بدون کمک راه میرفتهاند؛ و هماکنون از واکِر استفاده میکنند.
نقش جنسیت و کمبود آفتاب در اماس
ام اس یک بیماری مزمن التهابی دستگاه عصبی مرکزی بدن است. احتمال ابتلای زنان به این بیماری دو برابر مردان است. این بیماری معمولا در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی تشخیص داده میشود. در جهان حدود دو و نیم ملیون نفر به اماس مبتلا هستند و در اتریش حدود ۱۲۵۰۰ نفر. قابل ذکر است که شیوع این بیماری با فاصله از استوا افزایش می یابد. به همین دلیل مطابق یکی از تئوریها اماس نتیجه کمبود ویتامین دِ است. در کودکانی که در سالهای اول زندگی به یکی از کشورهای استوایی مهاجرت میکنند، ریسک ابتلا به این بیماری کاهش می یابد. در بزرگسالان اینچنین نیست. در کل گمان بر اینست که شکل گرفتن بیماری اماس در کنار عوامل ژنتیکی، به عوامل محیطیای که انسان از دوران طفولیت در معرض آنها قرار دارد نیز وابسته است.
اماس - بیماری خودایمنی
از نظر علمی اماس در اثر ایراد در سیستم ایمنی بدن بوجود میآید. سلول های دفاعی بدن به دلیل نامعلومی به غلافهای میلین سلولهای عصبی در مغز و نخاع حمله میکنند. در حالت عادی سلولهای دفاعی باکتریها یا ویروسها را از بین میبرند، اما در اینجا سلولهای عصبی اشتباها به بافت خود بدن حمله میکنند.عوارضِ این کارکرد نامناسب در ابتدا بازگشتپذیر است و پس از پایان التهاب شرایط به حالت پیشین باز میگردد. در اثر تکرار این حملات، زمانی میرسد که ظرفیت حفاظت بدن به پایان میرسد و عوارض بیماری ماندگار میشوند. اولین عوارض اماس معمولا اختلالات بینایی و تعادلی هستند. این علایم عموما در قالب حمله ظاهر میشوند. فاصله زمانی این حملات با پیشرفت بیماری کوتاهتر میشود.
سه اصل درمان
حملات حاد فقط با کورتیزون درمان میشوند. در اکثر بیماران یک درمان پایهای سیستم ایمنی هم کاربرد دارد. هدف از این نوع درمان کاهش سرعت پیشرفت بیماری و جلوگیری از التهاب است. در بهترین حالت، تعداد و شدت حملهها نیز کاهش مییابد. از آنجا که اماس با شدتهای مختلف در محلهای مختلف سیستم عصبی ظاهر میشود، داروهای متفاوت با آثار جانبی مختلفی نیز وجود دارند. تا چند سال پیش این داروها فقط بصورت تزریقی ساخته میشدند، در حال حاضر داروهای زیادی در قالب قرص وجود دارند.
نشانهها و علایم اماس
جزو متداول ترین نشانههای اماس خستگی مزمن، فلج ناقص و لرزش، اختلالات تعادلی و بینایی و درد است. برای رفع هر مشکل درمان خاصی وجود دارد. هدف از این درمانها، بهبود کیفیت زندگی بیمار و جلوگیری از مشکلات بعدی است. از فیزیوتراپی و کاردرمانی استفاده میشود تا مشکلات حرکتی بدن کاهش یابد. گفتاردرمانی برای مبارزه با مشکلات صحبت کردن و بلعیدن بکار گرفته میشود. همچنین تمرین قدرتی- حرکتی و هیپوتراپی – تمرینات حرکاتی روی اسب - جزو اصول مهم درمان افراد دچار بیماری اماس هستند. مهمترین کاری که بیماران ام اس می توانند انجام دهند، پیشنهادی است که در کل حیطه پزشکی کاربرد دارد: ورزش، عدم استعمال دخانیات و تغذیه سالم.